GEOCHEMICAL AND PETROLOGICAL FEATURES OF THE ALKALINE GRANITES OF THE UKRAINIAN SHIELD

Alkaline granites in the Ukrainian Shield are not widespread and are only revealed in two areas. To first one belong the alkaline (with aegirine and ribekite) varieties among Proterozoic biotite-alkalic feldspathic Perga granites. Second area is Azov megablock where are found hypabyssal bodies of De...

Повний опис

Збережено в:
Бібліографічні деталі
Дата:2014
Автори: Dubyna, O.V., Kryvdik, S.G.
Формат: Стаття
Мова:Ukrainian
Опубліковано: Institute of Geological Sciences, NAS of Ukraine 2014
Теми:
Онлайн доступ:http://geojournal.igs-nas.org.ua/article/view/138807
Теги: Додати тег
Немає тегів, Будьте першим, хто поставить тег для цього запису!
Назва журналу:Geological journal

Репозитарії

Geological journal
id mcm-mathkpnueduua-article-138807
record_format ojs
institution Geological journal
collection OJS
language Ukrainian
topic alkaline granites
grorudites
Ukrainian Shield
agpaitic
rare and rare-earth elements
552.33(477)
щелочные граниты
грорудиты
Украинский щит
агпаитность
редкие и редкоземельные элементы
552.33(477)
лужні граніти
грорудити
Український щит
агпаїтність
рідкісні і рідкісноземельні елементи
552.33(477)
spellingShingle alkaline granites
grorudites
Ukrainian Shield
agpaitic
rare and rare-earth elements
552.33(477)
щелочные граниты
грорудиты
Украинский щит
агпаитность
редкие и редкоземельные элементы
552.33(477)
лужні граніти
грорудити
Український щит
агпаїтність
рідкісні і рідкісноземельні елементи
552.33(477)
Dubyna, O.V.
Kryvdik, S.G.
GEOCHEMICAL AND PETROLOGICAL FEATURES OF THE ALKALINE GRANITES OF THE UKRAINIAN SHIELD
topic_facet alkaline granites
grorudites
Ukrainian Shield
agpaitic
rare and rare-earth elements
552.33(477)
щелочные граниты
грорудиты
Украинский щит
агпаитность
редкие и редкоземельные элементы
552.33(477)
лужні граніти
грорудити
Український щит
агпаїтність
рідкісні і рідкісноземельні елементи
552.33(477)
format Article
author Dubyna, O.V.
Kryvdik, S.G.
author_facet Dubyna, O.V.
Kryvdik, S.G.
author_sort Dubyna, O.V.
title GEOCHEMICAL AND PETROLOGICAL FEATURES OF THE ALKALINE GRANITES OF THE UKRAINIAN SHIELD
title_short GEOCHEMICAL AND PETROLOGICAL FEATURES OF THE ALKALINE GRANITES OF THE UKRAINIAN SHIELD
title_full GEOCHEMICAL AND PETROLOGICAL FEATURES OF THE ALKALINE GRANITES OF THE UKRAINIAN SHIELD
title_fullStr GEOCHEMICAL AND PETROLOGICAL FEATURES OF THE ALKALINE GRANITES OF THE UKRAINIAN SHIELD
title_full_unstemmed GEOCHEMICAL AND PETROLOGICAL FEATURES OF THE ALKALINE GRANITES OF THE UKRAINIAN SHIELD
title_sort geochemical and petrological features of the alkaline granites of the ukrainian shield
title_alt ГЕОХИМИЧЕСКИЕ И ПЕТРОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ЩЕЛОЧНЫХ ГРАНИТОИДОВ УКРАИНСКОГО ЩИТА
ГЕОХІМІЧНІ ТА ПЕТРОЛОГІЧНІ ОСОБЛИВОСТІ ЛУЖНИХ ГРАНІТОЇДІВ УКРАЇНСЬКОГО ЩИТА
description Alkaline granites in the Ukrainian Shield are not widespread and are only revealed in two areas. To first one belong the alkaline (with aegirine and ribekite) varieties among Proterozoic biotite-alkalic feldspathic Perga granites. Second area is Azov megablock where are found hypabyssal bodies of Devonian grorudites. Grorudites are of more melanocratic composition and have higher agpaitic index while low magnesity is the typical features for both types of alkaline granites. Perga alkaline granites and grorudites have different geochemical peculiarities. Grorudites have increased content of Ti, V, Cr, Ni, while Perga granites are enriched in Sn, Mo, Be, Rb, U. Like to alkaline granites over world alkaline granites of the Ukrainian Shield are, on the one hand enriched in HFSE and REE and, on the other hand – depleted in Sr and Ba. Chondrite normalized REE patterns from Perga granites have deep negative Eu-anomalus and enriched in HREE in comparison to grorudites. Geochemical peculiarities indicate that Perga granites are genetically related to granitic magmas of Korosten pluton and their formation have been attended by intensive feldspar fractionation. At the same time generation of grorudites are connected with subalkaline and alkaline basaltic melts differentiation during of the Dnieper-Donetsk depression formation.
publisher Institute of Geological Sciences, NAS of Ukraine
publishDate 2014
url http://geojournal.igs-nas.org.ua/article/view/138807
work_keys_str_mv AT dubynaov geochemicalandpetrologicalfeaturesofthealkalinegranitesoftheukrainianshield
AT kryvdiksg geochemicalandpetrologicalfeaturesofthealkalinegranitesoftheukrainianshield
AT dubynaov geohimičeskieipetrologičeskieosobennostiŝeločnyhgranitoidovukrainskogoŝita
AT kryvdiksg geohimičeskieipetrologičeskieosobennostiŝeločnyhgranitoidovukrainskogoŝita
AT dubynaov geohímíčnítapetrologíčníosoblivostílužnihgranítoídívukraínsʹkogoŝita
AT kryvdiksg geohímíčnítapetrologíčníosoblivostílužnihgranítoídívukraínsʹkogoŝita
first_indexed 2024-04-21T19:28:09Z
last_indexed 2024-04-21T19:28:09Z
_version_ 1804726299183284224
spelling mcm-mathkpnueduua-article-1388072018-07-27T18:49:03Z GEOCHEMICAL AND PETROLOGICAL FEATURES OF THE ALKALINE GRANITES OF THE UKRAINIAN SHIELD ГЕОХИМИЧЕСКИЕ И ПЕТРОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ЩЕЛОЧНЫХ ГРАНИТОИДОВ УКРАИНСКОГО ЩИТА ГЕОХІМІЧНІ ТА ПЕТРОЛОГІЧНІ ОСОБЛИВОСТІ ЛУЖНИХ ГРАНІТОЇДІВ УКРАЇНСЬКОГО ЩИТА Dubyna, O.V. Kryvdik, S.G. alkaline granites grorudites Ukrainian Shield agpaitic rare and rare-earth elements 552.33(477) щелочные граниты грорудиты Украинский щит агпаитность редкие и редкоземельные элементы 552.33(477) лужні граніти грорудити Український щит агпаїтність рідкісні і рідкісноземельні елементи 552.33(477) Alkaline granites in the Ukrainian Shield are not widespread and are only revealed in two areas. To first one belong the alkaline (with aegirine and ribekite) varieties among Proterozoic biotite-alkalic feldspathic Perga granites. Second area is Azov megablock where are found hypabyssal bodies of Devonian grorudites. Grorudites are of more melanocratic composition and have higher agpaitic index while low magnesity is the typical features for both types of alkaline granites. Perga alkaline granites and grorudites have different geochemical peculiarities. Grorudites have increased content of Ti, V, Cr, Ni, while Perga granites are enriched in Sn, Mo, Be, Rb, U. Like to alkaline granites over world alkaline granites of the Ukrainian Shield are, on the one hand enriched in HFSE and REE and, on the other hand – depleted in Sr and Ba. Chondrite normalized REE patterns from Perga granites have deep negative Eu-anomalus and enriched in HREE in comparison to grorudites. Geochemical peculiarities indicate that Perga granites are genetically related to granitic magmas of Korosten pluton and their formation have been attended by intensive feldspar fractionation. At the same time generation of grorudites are connected with subalkaline and alkaline basaltic melts differentiation during of the Dnieper-Donetsk depression formation. Щелочные граниты на территории Украинского щита имеют незначительное распространение и известны лишь в двух районах. К первому относятся щелочные (с эгирином и рибекитом) разновидности, которые в подчиненном количестве известны среди биотитовых щелочнополевошпатовых пержанских гранитов протерозойского возраста. Второй район – это Приазовский мегаблок, где известны гипабиссальные тела грорудитов девонского возраста. Грорудиты характеризируются более меланократовым составом и высоким коэффициентом агпаитности, тогда как высокая железистость является типичным признаком обоих типов щелочных гранитов. Щелочным пержанским гранитам и грорудитам свойственны различные геохимические особенности. Грорудиты имеют повышенное содержание Ti, V, Cr, Ni, тогда как пержанские граниты обогащены Sn, Mo, Be, Rb, U. Как и в большинстве щелочных гранитов мира, щелочные граниты Украинского щита, с одной стороны, обогащены HFSE и REE, а с другой – обеднены Sr и Ba. Хондрит-нормированные спектры пержанских гранитов характеризуются глубокими отрицательными Eu-аномалиями и более обогащены НREE, чем в грорудитах. Геохимические особенности указывают на то, что пержанские граниты генетически связаны с гранитными магмами Коростенского плутона, а их формирование сопровождалось интенсивным полевошпатовым фракционированием. В то же время возникновение грорудитов может быть связано с дифференциацией субщелочных и щелочных базальтовых расплавов, которые укоренялись при закладке Днепровско-Донецкой впадины. Лужні граніти на території Українського щита мають незначне поширення і відомі лише у двох районах. До першого належать лужні (з егірином і рибекітом) різновиди, що у підпорядкованій кількості відомі серед біотитових лужнопольовошпатових пержанських гранітів протерозойського віку. Другий район – це Приазовський мегаблок, де відомі гіпабісальні тіла грорудитів девонського віку. Грорудити характеризуються більш меланократовим складом і вищим коефіцієнтом агпаїтності, тоді як висока залізистість є типовою ознакою обох типів лужних гранітів. Лужні пержанські граніти і грорудити мають відмінні геохімічні особливості. Грорудитам властиві підвищений вміст Ti, V, Cr, Ni, тоді як пержанські граніти збагачені Sn, Mo, Be, Rb, U. Як і в більшості лужних гранітів світу, лужні граніти Українського щита, з одного боку, збагачені HFSE і REE, а з іншого – збіднені Sr і Ba. Хондрит-нормовані спектри пержанських гранітів характеризуються глибокими негативними Eu-аномаліями і більшим збагаченням НREE, ніж у грорудитах. Геохімічні особливості вказують на те, що пержанські граніти генетично пов’язані з гранітними магмами Коростенського плутону, а їх формування супроводжувалося інтенсивним польовошпатовим фракціонуванням. В той же час виникнення грорудитів є результатом диференціації сублужних і лужних базальтових розплавів, що вкорінювалися під час закладання Дніпровсько-Донецької западини. Institute of Geological Sciences, NAS of Ukraine 2014-07-16 Article Article application/pdf http://geojournal.igs-nas.org.ua/article/view/138807 10.30836/igs.1025-6814.2014.3.138807 Geologìčnij žurnal (Geological Journal); No. 3 (2014); ст. 83 - 94 Геологический журнал; № 3 (2014); ст. 83 - 94 Геологічний журнал; № 3 (2014); ст. 83 - 94 2522-4107 1025-6814 uk http://geojournal.igs-nas.org.ua/article/view/138807/135747 Авторське право (c) 2021 O.V. Dubyna, S.G. Kryvdik