Генеза суддівської системи Великобританії
Стаття розкриває деякі аспекти виникнення та розвитку суддівської системи у Великобританії, а також розвиток кадрових вимог до суддів та осіб задіяних у судочинстві....
Saved in:
| Date: | 2011 |
|---|---|
| Main Author: | |
| Format: | Article |
| Language: | Ukrainian |
| Published: |
Інститут держави і права ім. В.М. Корецького НАН України
2011
|
| Series: | Альманах права |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://nasplib.isofts.kiev.ua/handle/123456789/63146 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Journal Title: | Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine |
| Cite this: | Генеза суддівської системи Великобританії / Д.О. Тихомиров // Альманах права. — 2011. — Вип. 2. — С. 154-156. — Бібліогр.: 9 назв. — укр. |
Institution
Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine| id |
nasplib_isofts_kiev_ua-123456789-63146 |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| spelling |
nasplib_isofts_kiev_ua-123456789-631462025-06-03T16:25:27Z Генеза суддівської системи Великобританії Генезис судебной системы Великобритании Genesis of the judicial system of Great Britain Тихомиров, Д.О. Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект Стаття розкриває деякі аспекти виникнення та розвитку суддівської системи у Великобританії, а також розвиток кадрових вимог до суддів та осіб задіяних у судочинстві. Статья раскрывает некоторые аспекты возникновения и развития судебной системы Великобритании, развитие кадровых требований к судьям и некоторым другим участникам судопроизводства. The article are exposed by some aspects of origin and development of the judicial system of Great Britain, development of skilled requirements to the judges and some to other participants of the legal proceeding. 2011 Article Генеза суддівської системи Великобританії / Д.О. Тихомиров // Альманах права. — 2011. — Вип. 2. — С. 154-156. — Бібліогр.: 9 назв. — укр. XXXX-0113 https://nasplib.isofts.kiev.ua/handle/123456789/63146 347.96 uk Альманах права application/pdf Інститут держави і права ім. В.М. Корецького НАН України |
| institution |
Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine |
| collection |
DSpace DC |
| language |
Ukrainian |
| topic |
Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект |
| spellingShingle |
Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект Тихомиров, Д.О. Генеза суддівської системи Великобританії Альманах права |
| description |
Стаття розкриває деякі аспекти виникнення та розвитку суддівської системи у Великобританії, а також розвиток кадрових вимог до суддів та осіб задіяних у судочинстві. |
| format |
Article |
| author |
Тихомиров, Д.О. |
| author_facet |
Тихомиров, Д.О. |
| author_sort |
Тихомиров, Д.О. |
| title |
Генеза суддівської системи Великобританії |
| title_short |
Генеза суддівської системи Великобританії |
| title_full |
Генеза суддівської системи Великобританії |
| title_fullStr |
Генеза суддівської системи Великобританії |
| title_full_unstemmed |
Генеза суддівської системи Великобританії |
| title_sort |
генеза суддівської системи великобританії |
| publisher |
Інститут держави і права ім. В.М. Корецького НАН України |
| publishDate |
2011 |
| topic_facet |
Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект |
| url |
https://nasplib.isofts.kiev.ua/handle/123456789/63146 |
| citation_txt |
Генеза суддівської системи Великобританії / Д.О. Тихомиров // Альманах права. — 2011. — Вип. 2. — С. 154-156. — Бібліогр.: 9 назв. — укр. |
| series |
Альманах права |
| work_keys_str_mv |
AT tihomirovdo genezasuddívsʹkoísistemivelikobritaníí AT tihomirovdo genezissudebnojsistemyvelikobritanii AT tihomirovdo genesisofthejudicialsystemofgreatbritain |
| first_indexed |
2025-11-28T16:58:03Z |
| last_indexed |
2025-11-28T16:58:03Z |
| _version_ |
1850054111880282112 |
| fulltext |
ÓÄÊ347.96
ÄåíèñÎëåêñàíäðîâè÷Òèõîìèðîâ,
âèêëàäà÷êàôåäðèòåîð³¿äåðæàâè
òàïðàâàÍàö³îíàëüíî¿àêàäå쳿âíóòð³øí³õñïðàâ,
êàíäèäàòþðèäè÷íèõíàóê
ÃÅÍÅÇÀÑÓÄIJÂÑÜÊίÑÈÑÒÅÌÈÂÅËÈÊÎÁÐÈÒÀͲ¯
Ó êðà¿íàõ, ÿê³ âõî äÿòü â àí ã ëî-àìå ðè êàíñü êó ïðà âî âó ñ³ì’þ, ïðî ôåñ³ÿ ñóää³ º îäí³ºþ ç íàé-
ïî âàæí³øèõ òà íàé âàæ ëèâ³øèõ ñå ðåä óñ³õ ³íøèõ, îñê³ëüêè ñóää³ – öå ïå ðå âàæ íî þðè ñ òè-ïðàê òè-
êè ç âå ëè êèì äîñâ³äîì ðî áî òè â þðè äè÷í³é ñôåð³, ÿê³ ñóòòºâî âïëè âà þòü íà ñòàí ³ ðîç âè òîê
ïðà âî âî¿ ðå àëü íîñò³, ùî çà áåç ïå ÷óº ö³é ïðî ôåñ³¿ ïî âà ãó òà âè ñî êèé ð³âåíü ïðî ôåñ³éíîñò³.
Äëÿ äîñë³äæåí íÿ ïðè ÷èí òà êî ãî â³äíî øåí íÿ äî ñóää³â ïîòð³áíî ðîç ã ëÿ íó òè ´åíå çó âè íèê-
íåí íÿ ñóää³âñüêî¿ ñè ñ òå ìè òà ñóää³âñüêî¿ ä³ÿëü íîñò³, äëÿ ïî âíîö³ííî ãî ðîç êðèò òÿ ïè òàí íÿ âàæ-
ëè âîñò³ ïðî öå ñó çà ñòî ñó âàí íÿ íîðì ïðà âà â äåð æàâ³, ñà ìå ñóä äÿ ìè-ïðî ôåñ³îíà ëà ìè. Òàê, âïðî-
äîâæ äîâ ãî ãî ÷à ñó íà òå ðè òî𳿠Âå ëè êî áðè òàí³¿ íå ³ñíó âà ëî ïðî ôåñ³¿ þðè ñ òà ÿê òà êî¿, õî ÷à é áó ëè
îñî áè, ÿê³ çä³éñíþ âà ëè ò³ ÷è ³íø³ âè äè þðè äè÷ íî¿ ä³ÿëü íîñò³. Òàê, àä âî êà òà ìè òà ñóä äÿ ìè íàé-
÷àñò³øå âè ñ òó ïà ëè ò³, õòî áóâ íàéá³ëüø äîñâ³ä÷å íèé ó êî ðîë³âñüêî ìó ïðàâ³ òà çâè ÷à ÿõ ³ òðà äèö³ÿõ
íà ì³ñöå âîñò³, äå âî íè ïðàê òè êó âà ëè, ïðî òå äàí³ îñî áè íå áó ëè þðè ñ òà ìè ³ íå ìà ëè þðè äè÷ íî¿
îñâ³òè.
Âàæ ëè âèì ³íñòè òó òîì çä³éñíåí íÿ ïðà âî ñóä äÿ äî XV ñò. áóâ ³íñòè òóò ïðè ñÿæ íèõ çàñ³äà òåë³â
(îñî áè, ÿê³ çíà ëè çâè ÷à¿ òà òðà äèö³¿, ùî ä³ÿëè â ì³ñöå âîñò³, äå ïðî õî äè ëè ñëó õàí íÿ). Ñóää³ çà ïðî-
øó âà ëè ïðè ñÿæ íèõ íà ñó äîâ³ çàñ³äàí íÿ äëÿ äî ïî ìî ãè â ïðà âèëü íî ìó âèð³øåíí³ ñïðàâ. Öå áó ëî
ïîâ’ÿçà íî ç òèì, ùî ñó äîâ³ ð³øåí íÿ äî XIV ñò. íàé ÷àñò³øå ïðèé ìà ëè ñÿ íå íà îñ íîâ³ çà êîí³â ÷è
çà ãàëü íî ãî ïðà âà, à íà îñ íîâ³ çâè ÷à¿â ³ òðà äèö³é, ÿê³ ïà íó âà ëè íà ò³é òå ðè òî𳿠êðà¿íè, äå ïðî âî-
äè ëî ñÿ ñëó õàí íÿ [5, ñ. 67].
Òà êà ïî áó äî âà ñóä³â òà çä³éñíåí íÿ ïðà âî ñóä äÿ íå ñïðè ÿ ëà òî ìó, ùîá âè î êðåì ëþ âà ëè ñÿ
îê ðåì³ ôàõ³âö³, ÿê³ á íà ïðî ôåñ³éí³é îñ íîâ³ âèâ ÷à ëè, ñòâî ðþ âà ëè òà ðå àë³çî âó âà ëè ïðà âîâ³ ïðà-
âè ëà, òî ìó âè íèê íåí íÿ é ñòà íîâ ëåí íÿ ïðî ôåñ³éíî¿ þðè äè÷ íî¿ ä³ÿëü íîñò³ ïîâ’ÿçà íî, ïå ðå äóñ³ì, ç
ðîç âèò êîì êî ðîë³âñüêî ãî ïðà âî ñóä äÿ òà âè íèê íåí íÿì ïðå öå äåíò íî ãî ïðà âà.
dz çðî ñ òàí íÿì íà ñå ëåí íÿ Àíã볿, óñ êëàä íåí íÿì ñîö³àëü íèõ çâ’ÿçê³â, çá³ëüøåí íÿì ê³ëüêîñò³
ñîö³àëü íèõ êîíôë³êò³â, ïî ñè ëåí íÿì âëà äè ìî íàð õà òà íå äî ñòàò íü îþ åôåê òèâí³ñòþ ì³ñöå âèõ ñóä³â
ïî ÷è íຠçá³ëüøó âà òè ñÿ ê³ëüê³ñòü çâåð íåíü äî êî ðîë³âñüêî ãî ïðà âî ñóä äÿ, ùî çó ìîâ ëþº ñòâî ðåí íÿ
òàê çâà íèõ êî ðîë³âñüêèõ ñóä³â. Îä íèì ç ïåð øèõ ñå ðåä íèõ áóâ Îñî áè ñ òèé ñóä êî ðî ëÿ (ç 1175 ð.),
ÿêèé ä³ÿâ çà éî ãî ó÷à ñ òþ, à òà êîæ òàê³ ñó äîâ³ ³íñòàíö³¿ ÿê Ñóä êàç íà ÷åé ñò âà, Ñóä çà ãàëü íèõ òÿæá
òî ùî [5, ñ. 67-68]. Çãî äîì íî âî ãî çíà ÷åí íÿ íà áóâ Ñóä êî ðîë³âñüêî¿ ëà âè (ðå ôîð ìî âà íèé Îñî áè-
ñ òèé ñóä êî ðî ëÿ), ÿêèé, ðîç ãëÿ äà þ ÷è êðèì³íàëüí³ ³ öèâ³ëüí³ ñïðà âè, ñòàâ íàé âè ùîþ àïå ëÿö³éíîþ
òà íà ãëÿ äî âîþ ³íñòàíö³ºþ íàä óñ³ìà ³íøè ìè ñó äà ìè, çî ê ðå ìà, ñó äîì çà ãàëü íèõ òÿæá, ÿêèé, ó ñâîþ
÷åð ãó, ñòàâ îñ íîâ íèì ñó äîì çà ãàëü íî ãî ïðà âà Àíã볿 [2, ñ. 415].
Çà ÷àñ³â ïðàâë³ííÿ àíãë³éñüêî ãî êî ðî ëÿ Ãåíð³õà II (1133–1189 ðð.) ïî ÷è íຠðîç âè âà òè ñÿ
ïðàê òè êà ðîç’¿çíèõ ñóä³â, ÿê³ âèð³øó âà ëè ñïðà âó íà îñ íîâ³ òèõ ïðà âî âèõ òà ³íøèõ ïðà âèë, ÿê³
ä³ÿëè íà òå ðè òîð³¿, äå ïðî õî äè ëè ñëó õàí íÿ. Äî ñèòü ÷à ñ òî çà ðå çóëü òà òà ìè òà êèõ «ðîç’¿çä³â» ñóää³
çáè ðà ëè ñÿ íà çàñ³äàí íÿ äëÿ îá ãî âî ðåí íÿ ñïðàâ òà ð³øåíü, ÿê³ áó ëè íè ìè âè íå ñåí³. гøåí íÿ
ñóää³â ô³êñó âà ëè ñÿ òà çáåð³ãà ëè ñÿ â àðõ³âàõ. ϳä ÷àñ òà êèõ çàñ³äàíü ïî ÷àâ çà ðî ä æó âà òè ñÿ ñó äî âèé
ïðå öå äåíò â Àíã볿. Óñÿ ñè ñ òå ìà êî ðîë³âñüêî ãî ïðà âî ñóä äÿ, îñîá ëè âî Âåñòì³íñòåðñüê³ ñó äè,
â³ä³ãðà âà ëè âàæ ëè âó, à ÷à ñ òî é âèð³øàëü íó ðîëü ó ôîð ìó âàíí³ àíãë³éñüêî ãî çà ãàëü íî ãî ïðà âà.
Ó çâ’ÿç êó ç öèì, îäí³ºþ ç íàé ïî øè ðåí³øèõ ³ íàé âàæ ëèâ³øèõ þðè äè÷ íèõ ïðî ôåñ³é âïðî äîâæ
óñü î ãî ÷à ñó áó ëà é çà ëè øàºòüñÿ ïðî ôåñ³ÿ ñóää³. Âèâ ÷à þ ÷è ³ñòîð³þ àíãë³éñüêî¿ ñó äî âî¿ ñè ñ òå ìè,
íå îáõ³äíî â³äì³òè òè, ùî äî ñå ðå äè íè XII ñò. á³ëüø³ñòü ñó äî âèõ ñïðàâ ðîç ãëÿ äà ëè ñÿ ëè øå ì³ñöå-
âè ìè ñó äà ìè, êî ðîë³âñüêå ïðà âî ñóä äÿ ìà ëî âè êëþ÷ íèé õà ðàê òåð òà çä³éñíþ âà ëî ñÿ ëè øå ó âè ïàä-
êó â³äìî âè ì³ñöå âèõ ñóä³â âèð³øè òè êîí êðåò íó ñïðà âó ïî ñóò³, ÷è ó âè ïàä êó îñîá ëè âî ãî çâåð íåí-
íÿ îñ³á çà «êî ðîë³âñüêîþ ìèë³ñòþ», äëÿ ÷î ãî îò ðè ìó âà ëè êî ðîë³âñüêèé ïðè ïèñ (writå), ÿêèé
îç íà ÷àâ êî ðîë³âñüêå ðîç ïî ðÿ ä æåí íÿ ñóä äÿì ðîç ã ëÿ íó òè êîí êðåò íó ñïðà âó.
Äî Õ²² ñò. â Àíã볿 ³ñíó âà ëî ëè øå 39 ïðè êàç³â (writs), ç 1227 ð., êî ëè áó ëî ñòâî ðå íî ïåð øèé
ñïè ñîê âè ïàäê³â, ó ÿêèõ êî ðîë³âñüêèé ñóä ì³ã âçÿ òè ñïðà âó äî ðîç ãëÿ äó, â³í íà ðà õî âó âàâ óæå 56
ïóíêò³â, à â 1832 ð. – 76 [2, ñ. 417-418; 3, ñ. 256]. Ò³ëüêè â 1854 ðîö³ Àê òîì «Ïðî ïðî öå äó ðó ïî
çà ãàëü íî ìó ïðà âó» áó ëî ñêà ñî âà íî ñè ñ òå ìó ïðè êàç³â (writs) ³ ââå äå íî ºäè íó ñè ñ òå ìó ïî çîâ³â. Ïî
154
Êàòåãîð³ÿïðàâîðîçóì³ííÿ:òåîðåòèêî-ïðàâîâèéàñïåêò
ñóò³, äàí³ ôàê òè ñë³ä ðîç ãëÿ äà òè ÿê ïåðø³ ñïðî áè íîð ìó âàí íÿ êîì ïå òåíö³¿ ñóää³â ÿê ïðåä ñòàâ-
íèê³â ñó äî âî¿ âëà äè.
Çã³äíî ç ïðî öå äóð íè ìè ïðà âè ëà ìè, äëÿ çâåð íåí íÿ îñî áè äî Êî ðîë³âñüêî ãî ñó äó ïîòð³áíî
áó ëî ñïî ÷àò êó îò ðè ìà òè ñïåö³àëü íèé ïðè êàç (write) êî ðî íè, ÿêèé íà äà âàâ ñÿ íàé âè ùîþ ïî ñà äî-
âîþ îñî áîþ êðà¿íè – Ëîð äîì-Êàíö ëå ðîì. Öåé ïðè ïèñ ðîç ãëÿ äàâ ñÿ ÿê ïðèâ³ëåé îñî áè, ùî íà äà-
âàâ ñÿ êî ðî íîþ é ì³ã áó òè âè äà íèé ò³ëüêè ó âè ïàä êó ïî ïå ðåä íüî¿ îï ëà òè âñ³õ ñó äî âèõ âè ò ðàò.
Îï ëà òà ñó äî âèõ âè ò ðàò çà çâè ÷àé çä³éñíþ âà ëà ñÿ Ëîð äó-Êàíö ëå ðó. ϳñëÿ öüî ãî, ÿê ùî â³í ââà æàâ
çà äîö³ëüíå, òî ïå ðå äà âàâ ñêàð ãó äî êî ðîë³âñüêî ãî ñó äó [7]. Òà êîæ ìîæ íà áó ëî îò ðè ìà òè íà êàç
(write), çâåð íóâ øèñü äî ñó äó áåç ïî ñå ðåä íüî.
Ó XV ñò. Ëîðä-Êàíö ëåð, ÿêî ìó Ìî íàð õîì áó ëè äå ëå ãî âàí³ ïî âíî âà æåí íÿ îä íî îñ³áíî
âèð³øó âà òè ñïðà âè, ñòຠäî ñèòü àâ òî íîì íèì ñóä äåþ [4, ñ. 34], ùî ìà ëî çíà ÷åí íÿ íå ò³ëüêè äëÿ
âè î êðåì ëåí íÿ òà ñòà íîâ ëåí íÿ ïðà âà ñïðà âåä ëè âîñò³, àëå é äëÿ ïî ñè ëåí íÿ òåí äåíö³é âè î êðåì ëåí-
íÿ ïðî ôåñ³éíî¿ ãà ëóç³ ïðà âî âèõ ðîá³ò, ïî äàëü øî ìó çì³öíåí íþ ñè ñ òå ìè ñó äî âî¿ âëà äè òà êîð ïó ñó
ïðî ôåñ³éíèõ ñóää³â.
Ñóä Ëîð äà-Êàíö ëå ðà, ÿê íå çà ëåæ íà â³ä ñóä³â çà ãàëü íî ãî ïðà âà Àíã볿 óñ òà íî âà, ó ñâî¿õ
ð³øåí íÿõ êå ðó âàâ ñÿ âè êëþ÷ íî «çäî ðî âèì ãëóç äîì ³ âëà ñíè ìè ïðèí öè ïà ìè òà ïî ãëÿ äà ìè íà ñïðà-
âåä ëè âå ð³øåí íÿ ïî êîí êðåòí³é ñïðàâ³». «Ñóä ñïðà âåä ëè âîñò³» íå ïðå òåí äó âàâ íà çì³íó íîðì
çà ãàëü íî ãî ïðà âà, â³í ëè øå âè ðîá ëÿâ äî äàò êîâ³ íîð ìè, ÿê³ äî ïîâ íþ âà ëè ñè ñ òå ìó ïðå öå äåíò³â
ñóä³â çà ãàëü íî ãî ïðà âà òà ñòè ìó ëþ âà ëè ¿¿ ðîç âè òîê [3, ñ. 220; 6, ñ. 592]. Âè õî äÿ ÷è ³ç öüî ãî, ìîæ-
íà ñòâåð ä æó âà òè, ùî, îêð³ì ôóíêö³¿ ïðà âî ñóä äÿ, ñó äè â Àíã볿 âè êî íó âà ëè ôóíêö³þ ïðà âî òâîð-
÷îñò³ â îá ìå æåí³é ôîðì³. Îä íàê, ç ÷à ñîì, ÷å ðåç ð³çí³ îá ñòà âè íè, ñè òó àö³ÿ ïî ÷è íຠçì³íþ âà òè ñÿ,
ïðà âî ñïðà âåä ëè âîñò³ ïî ÷è íຠâñå á³ëüøå é á³ëüøå âõî äè òè â ïðî òèð³÷÷ÿ ç çà ãàëü íèì ïðà âîì
êî ðîë³âñüêèõ ñóä³â [8, ñ. 174-177].
Ïåð øå òà îä íå ç íàéá³ëüøèõ ç³òêíåíü ïðà âà ñïðà âåä ëè âîñò³ ç ñó äà ìè çà ãàëü íî ãî ïðà âà ñòà-
ëî ñÿ ï³ä ÷àñ òà ï³ñëÿ ðîç ãëÿ äó â ñóä³ ñïðà âè Ãëåâ³ëëÿ â 1615 ð. Ëîð äîì-Êàíö ëå ðîì Åíå ñ ìå îì,
çã³äíî ç ïðèí öè ïîì ñïðà âåä ëè âîñò³, ïî ö³é ñïðàâ³ áó ëî ïå ðå ãëÿ íó òå ð³øåí íÿ ñó äó çà ãàëü íèõ
òÿæá, âè íå ñå íå Å. Êî êîì, íà ò³é îñ íîâ³, ùî ð³øåí íÿ Å. Êî êà áà çó âà ëî ñÿ íà ñâ³ä÷åí íÿõ, ïðî
íå ïðàâ äèâ³ñòü ÿêèõ ñó äó íå áó ëî â³äî ìî ï³ä ÷àñ ðîç ãëÿ äó ñïðà âè. ϳñëÿ ö³º¿ ñïðà âè êî ðîëü ßê³â
I Àíãë³éñüêèé ñòâî ðèâ êîì³òåò ï³ä êåð³âíèöòâîì ãå íå ðàë-àòîð íåÿ Ô. Áå êî íà, ÿêèé ï³äòðè ìàâ
Ëîð äà-Êàíö ëå ðà òà âèð³øèâ, ùî ð³øåí íÿ ñó äó Ëîð äà-Êàíö ëå ðà ìà þòü âè ùó ñè ëó í³æ ð³øåí íÿ
ñóä³â çà ãàëü íî ãî ïðà âà. Ó ïî äàëü øî ìó, îñê³ëüêè ó ñóä³ Ëîð äà-Êàíö ëå ðà áó ëà á³ëüø ïðî ñòà ïðî-
öå äó ðà òà â³í ìàâ á³ëüøå ïî âíî âà æåíü, ÿê³ âì³ëî âè êî ðè ñ òî âó âàâ, ñó äî âèé îð ãàí ïðè Ëîðä³-Êàíö-
ëåð³ îò ðè ìàâ âèç íàí íÿ òà àâ òî ðè òåò çíà÷ íî á³ëüøèé, í³æ òî ãî ÷àñí³ ñó äè çà ãàëü íî ãî ïðà âà [3, ñ.
221-222].
«Ñóä ñïðà âåä ëè âîñò³» ó éî ãî «íå çà ëåæ íî ìó» âè ãëÿä³ ïðî³ñíó âàâ äî ñó äî âèõ ðå ôîðì 1873-
1875 ðð. Äî öüî ãî ÷à ñó ð³øåí íÿ Ëîð äà-Êàíö ëå ðà òà éî ãî ñóää³â íå âõî äè ëè â ñè ñ òå ìó çà ãàëü íî-
ãî ïðà âà Àíã볿 é íè ìè íå ìîã ëè êî ðè ñ òó âà òè ñÿ ñó äè çà ãàëü íî ãî ïðà âà. Éî ãî ð³øåí íÿ óò âî ðþ âà-
ëè îê ðå ìó, ïà ðà ëåëü íî ä³þ÷ó ñè ñ òå ìó «ïðà âà ñïðà âåä ëè âîñò³». ϳñëÿ ñó äî âî¿ ðå ôîð ìè «ñóä
ñïðà âåä ëè âîñò³» ïî âè íåí áóâ ó ñâî¿é ä³ÿëü íîñò³ êå ðó âà òè ñÿ ñè ñ òå ìîþ ïðå öå äåíò³â çà ãàëü íî ãî
ïðà âà. гøåí íÿ «ñó äó ñïðà âåä ëè âîñò³», ÿê³ áó ëè âè íå ñåí³ íèì ïî âñ³õ ñïðà âàõ äî ñó äî âèõ ðå ôîðì,
íå âòðà òè ëè ñâîþ ñè ëó, à ââ³éøëè â ñè ñ òå ìó çà ãàëü íî ãî ïðà âà ÿê îð ãàí³÷íà éî ãî ÷à ñ òè íà ³ ç òî ãî
÷à ñó ïðå öå äåí òà ìè «ïðà âà ñïðà âåä ëè âîñò³» ìà ëè êî ðè ñ òó âà òè ñÿ âñ³ ñó äîâ³ ³íñòàíö³¿.
Ó XIV ñò. âè íè êຠ³íñòè òóò «ìè ðî âèõ ñóää³â», ÿêèé ò³ñíî ïîâ’ÿçà íèé ç ñó äî âîþ ñè ñ òå ìîþ
çà ãàëü íî ãî ïðà âà. Äî êîì ïå òåíö³¿ ìè ðî âèõ ñóää³â íà ëå æàâ ðîç ãëÿä òèõ âèä³â ñïðàâ, ùî áó ëè âèç-
íà ÷åí³ «Ñòà òó òîì ïðî ïðàö³âíèê³â»; àëå ïî ñòó ïî âî ¿õíÿ þðè ñ äèêö³ÿ ñòà ëà ðîç øè ðþ âà òè ñÿ çà
ðà õó íîê ñïðàâ ïðî ñòà òåâ³ çëî ÷è íè (âêëþ ÷à þ ÷è ò³, ÿê³ êà ðà ëè ñÿ ñòðà òîþ), öèâ³ëüíî-ïðà âî âèõ òà
àäì³í³ñòðà òèâ íèõ ôóíêö³é [1, ñ. 10]. Äëÿ ðîç ãëÿ äó ñïðàâ ìè ðîâ³ ñóää³ ãðàôñòâ çáè ðà ëè ñÿ íà
«ñåñ³¿» 4 ðà çè íà ð³ê, à ó âè íÿò êî âèõ âè ïàä êàõ âî íè ìîã ëè çáè ðà òè ñÿ íà ïî çà ÷åð ãîâ³ ñåñ³¿ äëÿ
ðîç ãëÿ äó îñîá ëè âî âàæ ëè âèõ ñïðàâ àáî çà óìîâ ¿õíüî ãî çíà÷ íî ãî íà êî ïè ÷åí íÿ. Ç XIV ñò. ìè ðî-
âèì ñóä äÿì ïî ÷è íà þòü ïå ðå äà âà òè ñÿ ïî âíî âà æåí íÿ ùî äî ïî ïå ðåä íü î ãî ðîç ãëÿ äó êðèì³íà ëü íèõ
ñïðàâ (äî òî ãî ÷à ñó ö³ ïî âíî âà æåí íÿ ìà ëî «âå ëè êå æóð³ ïðè ñÿæ íèõ»). Íèí³ íà òå ðè òî𳿠Àíã볿
³ñíóº äâà âè äè ìè ðî âèõ ñóää³â (ìàã³ñòðàò³â):
– the Lay-Magistrates (Ëåé-ìàã³ñòðà òè) – öÿ ïî ñà äà çà ðî äè ëà ñÿ â XIV ñò. Òàê³ ìè ðîâ³ ñóää³
íå ìà ëè þðè äè÷ íî¿ îñâ³òè. ϳä ÷àñ ðîç ãëÿ äó ñïðà âè â íèõ çàâæäè áóâ ïîì³÷íèê ³ç ñîë³ñ³òîð³â ÷è
áà ðè ñ òåð³â, ÿê³ íà äà âà ëè ïî ðà äè ìè ðî âèì ñóä äÿì ùî äî ïðà âèëü íî¿ ïðà âî âî¿ ïðî öå äó ðè ïðî âå äåí-
íÿ çàñ³äàí íÿ òà äî ïî ìà ãà ëè â ³íøèõ ïðà âî âèõ àñ ïåê òàõ ïðî âå äåí íÿ ñïðà âè;
– the Stipendary Magistrates (Ñòè ïåíä³àðí³ ìàã³ñòðà òè). Öÿ ïî ñà äà âïåð øå óò âî ðè ëà ñÿ â 1792
ÒèõîìèðîâÄ.Î.Ãåíåçàñóää³âñüêî¿ñèñòåìèÂåëèêîáðèòàí³¿
155
ð. ó Ëîí äîí³. Ö³ ìè ðîâ³ ñóää³ íàé ÷àñò³øå ïðè çíà ÷à ëè ñÿ ç ÷èñ ëà ïðàê òè êó þ ÷èõ þðèñò³â, âèð³øó-
âà ëè äî 95% óñ³õ ñïðàâ. ¯õíÿ ä³ÿëüí³ñòü îï ëà ÷ó âà ëà ñÿ ³ âî íè ïðè çíà ÷à þòü ñÿ ïî æèòòºâî äî íà ñòàí-
íÿ ïåíñ³éíî ãî â³êó [9, ñ. 42].
 ñó ÷àñ íèõ óìî âàõ ³ñíó âàí íÿ Âå ëè êî áðè òàí³¿ ñóää³ ìà þòü äî ñòàò íüî âè ñî êèé ñòà òóñ òà ïî âà-
ãó ñå ðåä íà ñå ëåí íÿ. Òà êà ñè òó àö³ÿ çà áåç ïå ÷óºòüñÿ òèì, ùî ïî ðÿä ç ïàð ëà ìåí òîì âî íè º, ó ïåâ íî-
ìó ðî çóì³íí³, ãà ðàí òîì ñïðà âåä ëè âî ãî âèð³øåí íÿ áóäü-ÿêî ãî æèòòºâî ãî ñïî ðó. Ó çâ’ÿç êó ç öèì,
ñå ðåä íà óêîâö³â º äî ñèòü ïî øè ðå íîþ òî÷ êà çî ðó, çà ÿêîþ ñóää³ ìà þòü «çà êî íî äàâ÷³» ïî âíî âà-
æåí íÿ, ÿê³ âî íè ðå àë³çó þòü ÷å ðåç äî ê ò ðè íó ïðå öå äåí òó, à òà êîæ øëÿ õîì òëó ìà ÷åí íÿ ïðà âà [5, c.
295-296]. Òàê³ ïî âíî âà æåí íÿ äà þòü ìîæ ëèâ³ñòü ñóää³ çà ïîâ íþ âà òè ïðî ãà ëè íè ó ïðàâ³ ñâî¿ìè
âëà ñíè ìè ð³øåí íÿ ìè (ïðå öå äåí òà ìè), ùî ïî êëà äຠäî äàò êî âó â³äïîâ³äàëüí³ñòü íà ñóää³â òà âè ñó-
âຠâè ñîê³ âè ìî ãè äî ñóää³â, ÿê³ ïðàê òè êó þòü ó àí ã ëî-àìå ðè êàíñüê³é ïðà âîâ³é ñ³ì’¿.
Ñïèñîêë³òåðàòóðè:
1. ÀïàðîâàÒ.Â. Ñó äû è ñó äåá íûé ïðî öåññ Âå ëè êî áðè òà íèè: Àí ã ëèÿ, Óýëüñ, Øîò ëàí äèÿ / Ò. Â. Àïà-
ðî âà. – Ì.: Èí-ò ìåæ äó íà ðîä íî ãî ïðà âà è ýêî íî ìè êè. Èçä-âî «Òðè à äà, Ëòä», 1996. – 157 ñ.
2. ÁåðìàíÃ.Äæ. Çà ïàä íàÿ òðà äè öèÿ ïðà âà: ýïî õà ôîð ìè ðî âà íèÿ / Ã. Äæ. Áåð ìàí; ïåð. ñ àíãë. – [2-å
èçä.]. – Ì.: Èçä-âî ÌÃÓ: Èçä. ãðóï ïà «ÈÍ ÔÐÀ Ì – ÍÎÐ ÌÀ», 1998. – 624 ñ.
3. ÄàâèäÐ. Îñ íîâ íûå ïðà âî âûå ñè ñ òå ìû / Ð. Äà âèä, Ê. Æîô ôðå-Ñïè íî çà. – Ì.: Ìåæ äó íàð. îò íî øå-
íèÿ, 1998. – 432 ñ.
4. Êðàâ÷óêÌ.Â. Ïðà âî âà ñè ñ òå ìà ÑØÀ / Ì. Â. Êðàâ ÷óê. – Òåð íîï³ëüñüêà àêà äåì³ÿ íà ðîä íî ãî ãîñ ïî-
äàð ñò âà. – Ê.: Íî ðà-Äðóê, 2004. – 136ñ.
5. ÐîìàíîâÀ.Ê. Ïðà âî âàÿ ñè ñ òå ìà Àí ã ëèè: [ó÷åá íîå ïî ñî áèå] / À. Ê. Ðî ìà íîâ / [2-å èçä., èñïð.]. – Ì.:
Äå ëî, 2002. – 344 ñ.
6. ÑêàêóíÎ.Ô. Òå î ðèÿ ãî ñó äàð ñò âà è ïðà âà / Î. Ô. Ñêà êóí. – Õ.: Êîí ñóì, 2000. – 704 ñ.
7. BakerJ.M. An introduction to English Legal History / J. M. Baker. – L., 1990. – 650 p.
8. EddeyK. The English Legal System / K. Eddey. – L.: Sweet and Maxwell, 1971. – 191 p.
9. PierreM. Introduction to the English legal system [Åëå ê òðîí íèé ðå ñóðñ] / M. Pierre. – 2002. – 54
p. – Ðå æèì äî ñòó ïó: www.jm.u-psud.fr/format/langues/doc/ English_Legal_System.pdf
ÒèõîìèðîâÄ.Î.Ãåíåçàñóää³âñüêî¿ñèñòåìèÂåëèêîáðèòàí³¿
Ñòàò òÿ ðîç êðè âຠäå ÿê³ àñ ïåê òè âè íèê íåí íÿ òà ðîç âèò êó ñóää³âñüêî¿ ñè ñ òå ìè ó Âå ëè êî áðè òàí³¿, à
òà êîæ ðîç âè òîê êà ä ðî âèõ âè ìîã äî ñóää³â òà îñ³á çàä³ÿíèõ ó ñó äî ÷èíñòâ³.
Êëþ÷îâ³ñëîâà:³íñòè òóò ïðà âî ñóä äÿ, ³ñòîð³ÿ ñòâî ðåí íÿ ñóä³â, þðè äè÷ íà ä³ÿëüí³ñòü.
ÒèõîìèðîâÄ.À. ÃåíåçèññóäåáíîéñèñòåìûÂåëèêîáðèòàíèè
Ñòà òüÿ ðàñ êðû âà åò íå êî òî ðûå àñ ïåê òû âîç íèê íî âå íèÿ è ðàç âè òèÿ ñó äåá íîé ñè ñ òå ìû Âå ëè êî áðè òà íèè,
ðàç âè òèå êà ä ðî âûõ òðå áî âà íèé ê ñó äü ÿì è íå êî òî ðûì äðó ãèì ó÷à ñò íè êàì ñó äî ïðî èç âîä ñò âà.
Êëþ÷åâûåñëîâà:èí ñòè òóò ïðà âî ñó äèÿ, èñ òî ðèÿ ñî çäà íèÿ ñó äîâ, þðè äè ÷å ñ êàÿ äå ÿ òåëü íîñòü.
TykhomyrovD. GenesisofthejudicialsystemofGreatBritain
The article are exposed by some aspects of origin and development of the judicial system of Great Britain,
development of skilled requirements to the judges and some to other participants of the legal proceeding.
Keywords: Institute of justice, history of creation of courts, legal activity.
156
Êàòåãîð³ÿïðàâîðîçóì³ííÿ:òåîðåòèêî-ïðàâîâèéàñïåêò
ÊÀÒÅÃÎÐ²ß ÏÐÀÂÎÐÎÇÓ̲ÍÍß: ÒÅÎÐÅÒÈÊÎ-ÏÐÀÂÎÂÈÉ ÀÑÏÅÊÒ
ÃÅÍÅÇÀ ÑÓÄIJÂÑÜÊί ÑÈÑÒÅÌÈ ÂÅËÈÊÎÁÐÈÒÀͲ¯
|